تلفن تماس 88662603-88888891(021)
آدرس ایمیل info@drdelshad.ir
دیابت به‌عنوان شایع‌ترین بیماری در کودکان شناخته می‌شود و متاسفانه این بیماری در حال افزایش است. اگر این بیماری به‌موقع در کودکان یا نوجوانان تشخیص داده شود، می‌تواند در سلامتی و بهبود بیمار تاثیرگذار باشد.
دیابت نوع ۱ در کودکان و نوجوانان بسیار شایع‌تر از نوع ۲ آن است، در هر صورت افزایش این هر دو نوع آن را در کودکان شاهد هستیم. از آنجایی که تشخیص و درمان دیابت در کودکان بسیار حائز اهمیت است، در ادامه اطلاعات بیشتری در این زمینه در اختیار شما قرار خواهیم داد.
هر نوع از این بیماری شرایط مختلفی را برای انسان‌ها ایجاد می‌کند؛ اما به‌طور کلی هر دو نوع در انسولین بدن بسیار تاثیرگذار هستند. همانطور که گفته شد دیابت نوع ۱ در کودکان و نوجوانان بیشتر مشاهده می‌شود؛ اما، با این حال هر دو مورد نیز وجود دارد. در ادامه در خصوص هر کدام برای شما توضیح خواهیم داد:
نوع ۱ در کودکان هنگامی رخ می‌دهد که پانکراس قادر به تولید انسولین نیست. بدون انسولین قند نمی‌تواند از خون به سلول‌ها منتقل شود و منجر به افزایش قند خون می‌شود.
کلیه افراد در هر سنی، از اوایل کودکی تا بزرگسالی ممکن است به دیابت نوع ۱ مبتلا شوند؛ اما، میانگین سن در تشخیص این نوع ۱۳ سالگی است. تخمین زده شده، که ۸۵ درصد از افرادی که دچار دیابت نوع ۱ می‌شوند، زیر ۲۰ سال هستند.
درمانی که برای این نوع دیابت در نظر گرفته شده استفاده از انسولین، کنترل مداوم قند خون، رژیم غذایی صحیح و ورزش کردن جهت کنترل قند خون است.
این نوع دیابت در کودکان خردسال کمتر ایجاد می‌شود؛ اما امکان ایجاد بیماری در کودکان نیز وجود دارد. احتمال ابتلا به نوع ۲ با افزایش سن بیشتر می‌شود، با این حال کودکان نیز می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند.
نکته‌ای که باید والدین توجه داشته باشند این است که با افزایش چاقی در کودکان این نوع بیماری نیز در حال افزایش است. در واقع زمانی که انسولین به طرز صحیحی عمل نکند، گلوکز می‌تواند در جریان خون جمع شود.
طبق تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان داده که عوامل ژنتیکی علت ابتلای کودکان به دیابت نوع ۲ است، در واقع اقوام نزدیک کودک نیز به این بیماری مبتلا هستند.
گاهی اوقات ممکن است بسته به شرایط بیمار، جهت درمان و کنترل قند خون نیاز به مصرف دارو باشد؛ اما به‌طور کلی راهکارهایی که برای کنترل این بیماری در نظر گرفته شده شامل موارد زیر است:
علائم در همه سنین مشابه است. همچنین ممکن است بیشتر علائم هر دو نوع با یکدیگر مشابه باشند؛ اما مطمئنا تفاوت‌هایی نیز وجود خواهد داشت. علائم دیابت نوع ۱ در کودکان طی چند هفته به‌سرعت افزایش پیدا می‌کند، در نوع ۲ سرعت کمتری در بروز علائم وجود دارد. در واقع امکان دارد پس از ماه‌ها و سال‌ها دیابت نوع ۲ در کودکان تشخیص داده شود.
علائم این نوع دیابت در کودکان و نوجوانان شامل موارد زیر است:
کاهش وزن، از علائم رایج قبل از تشخیص در کودکان است. ممکن است برخی از افراد هنگام تشخیص دیابت نوع ۱ متوجه بیماری کتواسید دیابتی (DKA) شوند.
این بیماری هنگامی رخ می‌دهد که بدن به‌دلیل کمبود انسولین، مجبور به چربی سوزی می‌شود تا انرژی مورد نیاز را تامین کند. این بیماری بسیار جدی است و حتما نیاز به درمان دارد. با تشخیص زودهنگام دیابت نوع ۱ می‌توان از این بیماری جدی جلوگیری کرد.
به این علائم و نشانه‌های کودک خود توجه داشته باشید:
هنگامی که کودک شما مرتبا به سرویس بهداشتی می‌رود یا اینکه کودک خردسال شما هر سری پوشکی پر از ادرار دارد، در واقع مدت کوتاهی پس از تعویض پوشک کودک خود متوجه خیس شدن مجدد پوشک می‌شوید.
ممکن است فرزند شما بیش از حد معمول مایعات مصرف کند، با این حال قادر به رفع تشنگی خود نیست.
فرزند شما بیش از حد معمول احساس خستگی می‌کند.
فرزند شما ممکن است لاغرتر شود. اگر هر یک از علائمی که برای شما ذکر کردیم در کودک خود مشاهده کردید، بهتر است جهت درمان و بررسی فوری به جراح اطفال مراجعه کنید.
علائم دیابت نوع ۲
علائم مهم این بیماری شامل موارد زیر است:
از دیگر علائم مقاوم به انسولین ایجاد لکه‌های تیره و مخملی پوست است، که اصطلاحا آکانتوز نیگریکانس گفته می‌شود.
از دیگر علائم غیر مستقیم تخمدان پلی کیستیک است که اغلب با مقاومت به انسولین همراه خواهد بود.
در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده، باید فورا به پزشک مراجعه کنید تا کودک شما هرچه سریع‌تر تحت درمان قرار بگیرد.
متاسفانه نمی‌توان با راهکار خاصی از دیابت نوع ۱ جلوگیری کرد؛ اما نوع ۲ تا حدی قابل پیشگیری است که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:
اضافه وزن خطر ابتلا به نوع ۲ را افزایش می‌دهد؛ چراکه، احتمال مقاومت به انسولین افزایش خواهد یافت.
فعال بودن کودک از نظر جسمی مقاومت به انسولین را کاهش می‌دهد و منجر به کنترل فشار خون می‌شود.
مصرف مقادیر از مواد غذایی شیرین یا حاوی قند زیاد، می‌تواند منجر به افزایش وزن و اختلال در عملکرد انسولین شود. داشتن یک رژیم غذایی متعادل و حاوی مواد مغذی که سرشار از ویتامین، فیبر و پروتئین‌های بدون چربی است، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد.
یکی از عارضه‌های جدی ناشی از دیابت نوع ۱ که توسط پزشک تشخیص داده نشده، DKA است. در ادامه در این باره توضیحات بیشتری به شما خواهیم داد:
در صورتی که دیابت نوع ۱ کودکی درمان نشود، امکان ابتلا این عارضه در او وجود خواهد داشت. نوع ۲ این بیماری نیز به همین صورت است؛ اما، در نوع ۲ به‌صورت نادر رخ می‌دهد. DKA، یک بیماری شدید و تهدیدکننده زندگی است که نیاز به درمان و اقدامات به موقع دارد.
اگر میزان انسولین کم باشد، بدن برای تامین انرژی نمی‌تواند از گلوکز استفاده کند، به همین جهت شروع به سوزاندن چربی برای تامین انرژی می‌کند. این روند می‌تواند منجر به تولید مواد شیمیایی به نام کتون شود، که در سطح بالاتر بسیار سمی است.
تجمع این مواد منجر به ایجاد DKA می‌شود، قسمتی که بدن اسیدی خواهد شد. در صورتی که دیابت به موقع تشخیص داده شود و کنترل بر این بیماری وجود داشته باشد، می‌توان در اغلب مواقع از آن جلوگیری کرد.
در صورتی که دیابت نوع ۲ در کودکان درمان نشود، عارضه‌های ناشی از آن می‌تواند سریع‌تر از بزرگسالان پیشرفت داشته باشد. در واقع افرادی که سن و سال کمتری دارند، احتمال اینکه دچار عارضه‌هایی همچون بیماری‌های کلیوی یا بیماری مرتبط با چشم شوند، وجود دارد.
دیابت نوع ۲ در کودکان، در اغلب مواقع با علائمی همچون چاقی همراه است، در حقیقت همان چاقی در کودکان می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. چاقی بر توانایی بدن جهت استفاده از انسولین می‌تواند تاثیرگذار باشد و منجر به ایجاد سطح غیر طبیعی قند خون شود.
به همین جهت تشخیص به موقع دیابت نوع ۲ و کنترل چاقی در کودکان بسیار حائز اهمیت است.
هر کودکی که دچار علائم و نشانه‌های دیابت باشد نیاز به مراجعه به پزشک جهت بررسی دارد. آزمایشاتی که برای بررسی قند در نظر گرفته می‌شود، آزمایش ادرار یا آزمایش خون از انگشت برای بررسی سطح گلوکز است.
معمولاً این دسته از کودکان باید آزمایشات لازم را انجام دهند:
والدین در صورتی که اقدامات به موقع جهت بررسی جهت تشخیص و درمان را انجام دهند، جای نگرانی وجود ندارد، هیچ خطری کودکان را تهدید نخواهد کرد.
تمام کودکانی که به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند، نیاز به تزریق انسولین ندارند. گاهی برای این کودکان، تغییر در شیوۀ زندگی راهکار مناسبی است. در نهایت استفاده از دارو برای این افراد تجویز خواهد شد.
نوعی داروی خوراکی است. اکثرا برای نوجوانان دیابت نوع ۲ کاربرد دارد. داروی متفورمین با کاهش تولید قند در کبد به کاهش قند خون کمک می‌کند.
بنا بر تشخیص پزشک، ممکن است علاوه‌بر تزریق انسولین مصرف متفورمین نیز توصیه شود.
یک داروی خوراکی است که به بدن در تولید انسولین بیشتر کمک می‌کند.
این داروها سریع عمل کرده و باعث تحریک لوزالمعده برای ترشح انسولین بیشتر می‌شود.
بدن را نسبت به انسولین حساس‌تر می‌کند.
و…
هر دارویی به موازات اثرات مطلوبی که دارد، می‌تواند اثرات منفی نیز داشته باشد. بنابراین، برای مصرف هر یک از این داروها برای کودکان باید با پزشک متخصص و جراح اطفال مشورت شود.
افرادی که داروهای دیگر نیز استفاده می‌کنند، باید به پزشک خود اطلاع دهند. در آخر باید این نکته را اضافه کرد که به‌طور کلی افراد در تمام سنین امکان ابتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ را دارند.
کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ باید هر روز انسولین را به‌صورت تزریقی استفاده کنند. میزان انسولین مورد نیاز برای کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ متفاوت است.
این کودکان باید در طول روز مرتباً قند خون خود را آزمایش کرده تا متوجه شوند به چه میزان انسولین نیاز دارند.
در این روند والدین کودکان نقش بسیار مهمی دارند و علاوه بر زمان‌بندی مناسب باید دقت کافی بر نحوۀ انجام آزمایشات خانگی داشته باشند. علاوه‌بر این، نحوۀ تزریق انسولین نیز مهم است.
برای این کودکان، علاوه بر رژیم غذایی، ورزش نیز می‌تواند بر میزان قند خون تأثیر بگذارد. چندین نوع انسولین وجود دارد که با توجه به تشخیص پزشک متخصص نوع مناسب با بدن کودک انتخاب شده و استفاده می‌شود.
متفورمین نوعی داروی دیابت خوراکی است. این دارو به طور متداول برای کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع ۲ است، با این حال برخی کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع ۱ می‌توانند در برابر انسولین مقاومت کنند.
داروی متفورمین با کاهش تولید قند در کبد به کاهش قند خون کمک می‌کند. بنا به تشخیص پزشک ممکن است علاوه‌بر تزریق انسولین، مصرف متفورمین نیز توصیه شود.
کودکانی که به دیابت نوع ۱ مبتلا هستند برای حفظ ثبات قند خون باید وعده‌های غذایی و میان وعده‌هایی منظم بخورند. ورزش نیز به پایین آمدن قند خون کمک می‌کند.
مقادیر انسولین ممکن است با توجه به سطح ورزش بدن تنظیم شود. اکثر کودکان از روش‌های دستی برای تزریق انسولین استفاده می‌کنند
در تمام این مراحل به ویژه برای کودکان با سن کم، این کار نیاز به حضور والدین را دارد تا مراقب سلامتی کودک باشند. در انتها باید به این نکته اشاره کنیم که کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ می‌توانند زندگی سالمی داشته باشند.
نظرات کاربران