کم کاری تیروئید در کودکان

تیروئید غده مهم و پروانه‌ای شکل است که اختلال ناشی از آن مانند کم کاری تیروئید در کودکان می‌تواند منجر به مشکلات زیادی شود. این بیماری ممکن است هر فردی را در هر سنی از جمله نوزادان و کودکان، تحت تاثیر قرار دهد.

علت کم کاری تیروئید در کودکان چیست؟

شایع‌ترین علت این بیماری سابقه خانوادگی است. در حقیقت کودکانی که والدین، پدر بزرگ، مادر بزرگ، خواهر یا برادرشان دچار کم کاری تیروئید هستند، در معرض خطر بیشتری در خصوص ابتلا به این بیماری خواهند بود.

بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری گریوز یا تیروئیدیت هاشیموتو بیشتر در طی بلوغ ایجاد می‌شود. این اختلال تیروئیدی بیشتر دختران را نسبت به پسران تحت تاثیر قرار می‌دهد.

سایر علل شایع کم کاری تیروئید در کودکان به شرح زیر است:

• عدم وجود ید کافی در رژیم غذایی کودک
• کودک متولد شده با بیماری مادرزادی کم کاری تیروئید
• عدم درمان بیماری تیروئید مادر در طی دوران بارداری
• غده هیپوفیز غیر طبیعی

کم کاری تیروئید در کودکان چه علائمی دارد؟

نوزادان

همانطور که پیش از این برای شما گفتیم، کم کاری تیروئید ممکن است در هر سنی رخ دهد؛ اما، علائم در کودکان متفاوت است. 

در نوزادان علائم در چند هفته ابتدایی یا چند ماه اول پس از تولد رخ می‌دهد. معمولا علائم خفیف هستند و به همین جهت ممکن است از سوی والدین یا پزشک نادیده گرفته شوند. علائم احتمالی به شرح زیر است:

• زرد شدن پوست و سفیدی چشم
• یبوست
• عدم تغذیه کافی
• سردی پوست
• کاهش فعالیت و بیشتر خوابیدن
• کمتر شدن گریه
• تنفس بلند
• زبان بزرگ

علائم در کودکان نوپا

علائم ناشی از کم کاری تیروئید ممکن است در کودکان نوپا متفاوت باشد که این موارد به شرح زیر است:

• داشتن قدی کوتاه‌تر از متوسط
• داشتن اندام‌های کوتاه‌تر از متوسط
• دیر رشد کردن دندان‌ها
• کند شدن رشد ذهنی
• ضربان قلب کندتر از حد متوسط
• شکنندگی مو

از ویژگی‌های ظاهری نیز می‌توان به پف صورت اشاره کرد.

شایع‌ترین علائم تیروئید بزرگسالان که در کودکان نیز ایجاد می‌شود:

• خستگی
• یبوست
• خشکی پوست

نوجوانان

کم کاری تیروئید در دختران بیشتر از پسران مشاهده می‌شود و در اغلب مواقع به دلیل بیماری خود ایمنی، تیروئیدیت هاشیموتو است. 

نوجوانانی که سابقه بیماری‌های خود ایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو، بیماری گریوز یا دیابت نوع ۱ دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری تیروئید هستند.

علائم در نوجوانان شبیه به علائم در بزرگسالان است؛ اما، به سختی قابل تشخیص است. نوجوانان مبتلا به کم کاری تیروئید اغلب علائم فیزیکی زیر را تجربه می‌کنند:

• افزایش وزن
• کند شدن روند رشد
• کوچک‌تر از سنی که هستند به نظر می‌رسند
• کند شدن رشد سینه
• دیر پریود شدن
• خونریزی شدید یا قاعدگی نامنظم
• بزرگ شدن بیضه در پسران
• تاخیر در بلوغ
• خشکی پوست
• ناخن و موی شکننده
• یبوست
• پف صورت، صدای خشن و داشتن تیروئید بزرگ‌تر
• درد و سفتی عضلات و مفاصل

نوجوانان مبتلا به کم کاری تیروئید ممکن است متوجه تغییراتی در رفتار خود شوند که کمتر به آن توجه شود، این علائم به شرح زیر است:

• خستگی
• فراموشی
• مشکلات رفتاری
• عدم عملکرد مناسب در مدرسه
• افسردگی
• مشکل در تمرکز

کم کاری تیروئید در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک جراح اطفال بسته به سن و سایر عوامل در خصوص بهترین روش تشخیصی تصمیم می‌گیرد. به‌طور کلی با معاینه فیزیکی و تست‌های تشخیصی می‌توان بیماری را مشخص کرد.

آزمایش تشخیصی ممکن است شامل آزمایش‌های خونی باشد که هورمون‌های خاصی مانند هورمون محرک تیروئید (TSH) یا تیروکسین (T4) را اندازه‌گیر‌ی می‌کند. با این روش نوزادان مبتلا به کم کاری تیروئید تشخیص داده خواهند شد.

بزرگ شدن تیروئید که به عنوان گواتر شناخته می‌شود، می‌تواند مشکلاتی در تنفس و بلع ایجاد کند. پزشک این مشکل را با لمس گردن مورد بررسی قرار می‌دهد.

چه درمانی برای کم کاری تیروئید در کودکان وجود دارد؟

گزینه‌های درمانی مختلفی برای کم کاری تیروئید وجود دارد. درمان معمولا شامل هورمون درمانی روزانه تیروئید با مصرف دارویی به نام لووتیروکسین است. 

دوز مصرفی این دارو توسط پزشک مشخص خواهد شد و به عوامل مختلفی مانند سن کودک بستگی دارد. درمان نوزادان مبتلا به این بیماری زمانی موفقیت‌آمیز و موثر است که در ماه ابتدایی تولد شروع شود. 

در صورت عدم درمان، کاهش هورمون تیروئید می‌تواند منجر به مشکلاتی در سیستم عصبی یا تاخیر در رشد شود.

با این حال پزشکان به‌طور منظم نوزادان را در چهار هفته اول زندگی غربالگری می‌کنند، به همین جهت این مشکل معمولا ایجاد نمی‌شود.