شایعترین عفونت در کودکان پس از عفونتهای دستگاه تنفسی، عفونت ادراری در کودکان است. نداشتن علائم بالینی مشخص، همواره تشخیص به موقع عفونت ادراری را با مشکل روبهرو میکند. تب و عدم رشد کافی، ممکن است تنها علائم عفونت ادراری بزرگتر باشد و هیچگونه علامت مربوط به مجاری ادراری دیده نشود.
به دلیل عوارض ناگوار عفونت ادراری در کودکان و همچون از بین رفتن سلولهای کلیه (اسکار)، افزایش فشارخون و نارسائی کلیه، تشخیص و درمان به موقع عفونت ادراری از اهمیت ویژهای برخوردار است.
عفونت ادراری به همراه دیابت شایعترین علل نارسائی کلیه را تشکیل میدهند. طبق بررسیهای انجام گرفته شیوع اسکار کلیه در کودکان دچار عفونت ادراری در کودکان همراه با تب به ۴۰ تا ۵۰% میرسد. همچنین در ۵۰% کودکان بین ۲ ماهگی و ۲ سالگی که با تب مراجعه میکنند عفونت ادراری دیده شده است.
عفونت ادراری در دختر بچهها بیش از پسر بچهها دیده میشود. شیوع در دختر بچهها به ۳% میرسد. عفونتهای ادراری در کودکان ختنه نشده ۵ تا ۲۰ برابر کودکان همان سن و سال ختنه شده میباشد.
۱- از راه مجرای ادراری از پائین به بالا (از مدفوع درون پوشک)
۲- از مسیر خونی (در کودکان دچار ضعف سیستم ایمنی و نوزادان)
۳- از طریق مسیر لنفاوی
۴- انتشار موضعی (از طریق فیستولهای مرتبط با روده و دستگاه تناسلی)
نوع اول، شایعترین نوع انتقال بیماری است. میکروبها پس از درگیر نمودن لایۀ داخلی مجرای ادرار و سپس مثانه از طریق حالبها به سمت کلیهها انتشار پیدا کرده و عفونت خطرناک کلیه (پیلونفریت) ایجاد میشود.
۱- عدم رعایت بهداشت
۲- جنسیت (در دختر بچهها بیشتر است)
۳- ختنه نشدن در پسر بچهها
۴- یبوست
۵- مشکلات ادراری مثانه (ناهنجاریهای عصبی مثانه)
۶- ناهنجاریهای دستگاه ادراری، شامل
الف) رفلاکس (برگشت) ادراری
ب) تنگی مسیر ادراری
ج) ناهنجاریهای دستگاه تناسلی در دختر بچهها
د) ناهنجاریهای مثانه (مانند دیوتیکول)
۷- سنگ کلیه و مثانه
شایعترین میکروبها Eschericha coli در ۹۰-۷۰% موارد بوده که از طریق مدفوع منتقل میشود. میکروبهایKlebsiellacandida ،Staphylococcus ،Streptococci Enterococus و Pseudomonas از دیگر عوامل در پیدایش عفونتهای ادراری میباشند.
رفلاکس ادراری علائم مشخصی ندارد. علائمی همچون تبِ بدون دلیل واضح در کودکان شیرخوار و نوزادان باید هشداردهنده باشد. در کودکانی که قدرت صحبت دارند، ممکن است از سوزش و تکرر ادرار یا درد ناحیه پائین شکم و پهلوها شکایت داشته باشند. گاه عدم رشد و وزنی کافی، اسهال، بیاشتهائی از علائم بارز عفونت ادراری در کودکان است، لذا توجه به رنگ و بوی ادرار توسط مادران مهم است.
علائمی که از عفونت ادراری در کودکان ایجاد میشود، بسته به میزان عفونت و سن کودک متفاوت است. در نوزادان و کودکان خردسال ممکن است علائمی ایجاد نشود. بهطور کلی علائمی که از این بیماری در کودکان مشاهده میشود، شامل موارد زیر است:
همچنین علائم بسته به میزان پیشرفت عفونت و قسمتی که عفونت ایجاد شده، متفاوت است. اگر فرزند شما به عفونت مثانه دچار شده باشد، علائمی همچون موارد زیر را در او شاهد خواهید بود:
اگر عفونت به کلیهها رسیده باشد، کودک با وضعیت جدیتری روبهرو خواهد بود و ممکن است علائم بسیار شدیدتری را تجربه کند:
کودکان خردسال که دارای علائم اولیه این بیماری هستند، در اغلب مواقع نادیده گرفته میشوند. در مواقعی که کودک شما حالت بیمار گونهای دارد و علائمی مانند تب بدون هیچ آبریزش بینی و درد در او وجود ندارد، بهتر است با پزشک متخصص اطفال در میان بگذارید تا درمانهای بهموقعی برای او در نظر بگیرد و مشکل ایجاد شده را برطرف کند.
عفونت ادراری بیشتر در دخترها ایجاد میشود، بهخصوص زمانی که والدین سعی بر آن دارند که دستشویی رفتن را به آنها آموزش دهند. دختر بچهها حساسترند؛ چراکه مجرای ادراری آنها کوتاهتر و نزدیک به مقعد قرار گرفته است. به همین جهت ورود باکتری به مجرای ادراری آسانتر است.
مجرای ادراری معمولا باکتری ندارد، اما برخی از شرایط میتواند موجب انتقال باکتری در مجرای ادراری کودکان شود و مسیر را برای ایجاد چنین فرایندی آسان کند. این عوامل شامل موارد زیر است:
تشخیص این بیماری در کودکان و درمان بهموقع میتواند از ایجاد عارضههای خطرناک و طولانیمدت جلوگیری کند. اگر این مشکل در کودکان درمان نشود، در نهایت منجر به عفونت کلیوی و اتفاقات جدیتر همانند موارد زیر میشود:
در این خصوص نکاتی مهم وجود دارد که باید جهت نگهداری و مراقبت فرزند خود به آنها توجه داشته باشید:
اگر حالت عمومی و علائم فرزندتان طی سه روز بدتر شد، باید با پزشک تماس بگیرید:
نظرات کاربران