استفراغ یک عامل شایع در بسیاری از بیماریهای کودکان بوده و با بررسی نوع و ماهیت آن، پزشکان را به بیماری عامل استفراغ، راهنمایی میکند. برای راهیابی به بیماری عامل استفراغ، ابتدا میبایست استفراغ بیمار از نظر شدت (جهنده یا بدون جهش بودن)، رنگ و همراهی آن با دیگر علائم همچون درد، کرمپ (گرفتگی عضلات)، تب، توده و… ارزیابی نمود.
در صورتی که استفراغ همراه با جهش و فشار باشد، نشاندهندۀ تنگی یا انسداد خروجی معده و اثنیعشر است. استفراغهای بدون جهش و حاوی شیر خورده شده، نشاندهندۀ رفلاکس (برگشت) از معده به مری است. اگر رنگ غالب مواد استفراغ شده مربوط به شیر یا مواد غذایی باشد، نشاندهندۀ خارج شدن آن از معده است. استفراغهای دارای رنگ زرد (صفراوی) اغلب از نصف دوم روده، اثنی عشر و رودههای باریک بوده و اکثرا به دلیل انسداد (بسته بودن) است.
استفراغهای غیرانسدادی بیشتر به علت زخم اثنیعشر و التهاب معده (Gastritis)، اسهالهای ویروسی و میکروبی، هپاتیت (عفونت کبدی) و التهاب کیسه صفرا رخ میدهد. همراهی تب با استفراغ، نشاندهندۀ آلودگی میکروبی یا ویروسی است. در حالی که همراهی دردهای کولیکی (دردهای متناوب) نشاندهندۀ انسداد روده یا سنگ حالب است. استفراغهای متعاقب دردهای مستمر و افزاینده در ناحیۀ راست و پایین شکم نشاندهندۀ آپاندیسیت است.
استفراغهای کودکان به دلایل مختلف پدید میآیند و بیماریهای دستگاههای مختلف همچون گوارش، ریهها، کلیه و مجاری ادراری، مغز و نخاع (همچون مننژیت) گوش و تومورها در این رویداد نقش ایفا میکنند. البته حساسیت به دارو و شیمی درمانی، سرگیجه اتومبیل (motion stickers ) و بیماریهای متابولیک نیز میتواند عامل استفراغ باشند. در صورتی که استفراغ به علت از دست دادن آب و املاح بدن باشد، همراه با درجاتی از خشکی پوست و مخاط است.
اولین وسیلۀ تشخیصی، معاینۀ دقیق بیمار توسط پزشک معالج است. این معاینه از قسمتهای سر و صورت شروع شده و تا ریه ادامه دارد. گاهی نیز نیاز به عکس رادیولوژی وجود دارد. عامل به وجود آمدن استفراغ، نحوۀ درمان را مشخص خواهد کرد.
نبود علائمی در ریهها و شکم و وجود التهاب در گوش میانی یا داخلی، علت استفراغ خارج از دستگاه گوارشی بوده و باید بر اساس آن درمان شود. مهمترین انواع استفراغهای با منشاء دستگاه گوارش عبارتند از:
انسداد لولۀ دستگاه گوارشی به دلایل مختلفی ایجاد میشود که شامل موارد زیر است:
در بیشتر موارد استفراغ بهخاطر یک ویروس ایجاد میشود. برای درمان استفراغ کودکان بههیچوجه نباید داروهای بدون نسخۀ پزشک را استفاده کنید.
هنگامی که کودک خردسال شما استفراغ میکند، او را تا حد ممکن روی شکم یا پهلو بخوابانید. انجام این کار شانس استنشاق از راه ریههای او را به حداقل میرساند و اگر بهبودی حاصل نشد سریعا به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
پس از ارزیابی بیمار توسط متخصص کودکان، در صورتی که بیماری از نوع داخلی باشد، درمان بهصورت دارویی خواهد بود. بیمار، بستری و تحت درمان قرار میگیرد. در مواردی که بیماری نیاز به جراحی داشته باشد، با ارجاع به فوق تخصص جراح اطفال و نوزادان برنامۀ درمانی شروع و در صورت نیاز تحت عمل جراحی قرار میگیرد. به هر حال استفراغ یکی از علائم مهم در بیماریهای کودکان است که باید جدی گرفته شده و بدون فوت وقت به پزشک یا مراکز درمانی مراجعه شود.
هنگامی که کودک شما به طور مداوم استفراغ میکند؛ مراقب کمآبی بدنش باشید. بدن در زمان استفراغهای مکرر بهقدری آب از دست میدهد که دیگر نمیتواند عملکرد مؤثری داشته باشد. ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از استفراغ آرام آرام و با مقدار کم به کودکتان آب بدهید تا بتواند آن را تحمل کند.
برای جلوگیری از این اتفاق اطمینان حاصل کنید که کودک شما بهمقدار کافی از مایعات استفاده کند تا بتواند آب از دست رفتۀ بدنش را جبران کند. اگر مجددا کودک این مایعات اضافی را هم استفراغ کرد، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر کودک شما به مدت هشت ساعت استفراغ نکرد، به او غذاهایی مثل سوپهای غلیظ، موز و سیبزمینی پوره شده بدهید. این غذاها میتوانند به پر کردن و تسکین معده کمک کنند.
چنانچه کودک در هضم مواد دریافتی خود مشکل دارد، حتما به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید. پزشک بعد از معاینه ممکن است آزمایش خون و ادرار از او بگیرد. گاهی نیز ممکن است نیاز به مراقبتهای بیمارستانی و حتی جراحی باشد.
استفراغ در کودکان عجیب نیست، اما مسئله نگران کنندهای برای والدین است. دلایل مختلفی سبب میشود تا کودکی استفراغ کند اما تب نداشته باشد. دانستن علت چنین مشکلی به شما کمک میکند تا درمان صحیح و اقدامات لازم برای کودک خود انجام دهید.
در واقع منظور از آنفولانزا معده دقیقا همان آنفولانزا نیست، اصطلاحیست که اغلب افراد هنگامی که دچار درد و ورم معده میشوند، به کار میبرند. گاهی گاستروانتریت بهدلیل روتاویروس یا نوروویروس میتواند منجر به تب شود. برخی اوقات مشاهده شده است که افراد بدون هیچ تبی دچار چنین مشکلی شدهاند.
نوروویروس مسری است، اگر فرزند شما به این ویروس مبتلا شده است، ممکن است به چند روش این ویروس در وی منتقل شده باشد:
علائم آلودگی ناشی از این ویروس ۱۲ تا ۴۸ ساعت پس ابتلای کودک به ویروس شروع میشود. معمولا علاوه بر بالا آوردن علائم دیگری همچون اسهال، حالت تهوع و احساس گرفتگی در معده خواهد داشت.
گاهی بالا آوردن نشاندهنده آن است که به غذای خاصی حساسیت دارد. بالا آوردن در اغلب مواقع تنها نشانه این مشکل در کودکان است، اما موارد دیگری همچون مشکلات تنفسی، کهیر، خس خس سینه، سرفههای مکرر و.. نیز ممکن است همراه استفراغ وجود داشته باشد. معمولا مواد غذایی که کودکان به آن آلرژی دارند شامل موارد زیر است:
کودکانی که برای اولینبار موارد ذکر شده را مصرف میکنند، امکان بالا آوردن پس از مصرف بسیار بالاست. معمولا پس از ۲ الی ۶ ساعت چنین مشکلی پس از مصرف غذا بروز خواهد کرد.
زمانی که میکروب در غذای کودک شما باشد، احتمال آن وجود دارد که فرزندتان دچار مسمومیت غذایی شده باشد. برخی از غذاهایی که بهدلیل خوب پخته نشدن باکتریهای پنهان در خود جای داده، به شرح زیر است:
پس از مصرف چنین غذاهایی بعد از چند ساعت کودک استفراغ خواهد کرد، گاهی در برخی از کودکان ممکن است دو روز طول بکشد تا علائم در او ظاهر شود. پس از مصرف چنین غذاهایی کودک تهوع، اسهال و معده درد خواهد داشت. مسمومیت غذایی گاهی میتواند با تب همراه باشد.
در نوزادان تازه متولد شده گاهی انسداد روده مشاهده میشود. بهطوری که کودک پس از تغذیه استفراغ شدیدی میکند. تشخیص آنکه نوزاد به انسداد روده همراه است یا خیر، تنها با تشخیص پزشک امکانپذیر است. در صورت مشاهده چنین علائمی در کودک خود باید فورا با پزشک در میان بگذارید.
اگر دقت کرده باشید کودکان هنگام بازی کردن زیاد به سرشان میزنند. مخصوصا زمانی که یاد میگیرند بازی کنند یا راه بروند، چنین حرکاتی در آنها مشاهده میشود. اگر ضربهها شدید باشد و آسیبی به کودک وارد شود، علائمی همچون موارد زیر را مشاهده خواهید کرد:
استفراغ و سایر علائم ذکر شده ممکن است ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از وارد شدن ضربه در کودک نمایان شود.
نظرات کاربران