آبسۀ مقعدی در کودکان یا دُمل یک عفونت چرکیست که معمولاً باکتری استافیلوکوکوس اورئوس عامل آن است که به پوست حمله کرده و در همه جای بدن ممکن است پدیدار شود. آبسهها اغلب روی صورت، گلو، زیر بغل، کشاله ران و مقعد قرار میگیرند.
بدن در اثر این حمله، تلاش میکند تا عفونت را از پخش خارج کند، بنابراین باکتری، گلبولهای سفید خون و بافت مرده در یک نقطه جمع شده و باعث تورم میشود. کودکان مبتلا به بیماریهایی مانند دیابت و چاقی و کودکانی که ایمنی بدنی ضعیفی دارند بیشتر در معرض ای عرضه قرار دارند. اما آبسۀ مقعدی در کودکان شایع نیست. آبسههای سطحی و زیرپوستی در ناحیۀ اطراف مقعد و باسن کودکان موجب تغییر رنگ پوست شده و با تورم آن ناحیه، بیقراری و گاه تب همراه است.
در ابتدا، شما ممکن است متوجه یک توده منحصر به فرد و صورتی در ناحیۀ مقعد کودک خود شوید. در عرض چند روز آینده، توده بزرگتر، قرمز و دردناکتر شده و چرک شروع به ساختن میکند.
آبسۀ کنار مقعد و ناحیۀ باسن کودک ابتدا با تغییر رنگ پوست به سمت قرمزی (التهاب) شروع شده و سپس متورم میگردد و اغلب همراه با درد است. این آبسه دو نوع دارد که هر دو نوع آبسه نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند؛ تأخیر در درمان ممکن است سبب بدتر شدن وضعیت و عوارض شدید شود. در ادامه به معرفی هر دو نوع خواهیم پرداخت:
این نوع از آبسه آغلب ناشی از تحریک پوست آن ناحیه به وسیلۀ ماندن طولانی ادرار و مدفوع یا حساسیت به پوشک و کهنه است و به طور کلی به علت عدم رعایت بهداشت و عدم شستشوی مرتب کودک اتفاق میافتد.
در آبسۀ عمقی عامل آبسه، عفونتیست که از دیوارۀ روده شروع شده و موجب پیدایش فیستول (تونل) به سمت پوست کنار مقعد یا باسن شده و پس از تجمع مایع چرکی در زیر پوست، باعث تورم آن ناحیه و تغییر رنگ پوست به سمت قرمزی و درد میشود.
آبسه گاهی به دنبال تزریق آمپول در باسن نیز رخ میدهد که اغلب در زیر پوست یا عضلات عمقی به علت واکنش به داروی تزریقی ایجاد شده که خارج از این بحث میباشد.
آبسۀ نوع دوم که همراه با فیستول (تونل متصل به روده) است، انواع مختلفی دارد که شامل موارد زیر میشود:
بعضی از کودکان بیشتر احتمال دارد که آبسههای عمقی و سطحی را تجربه کنند، از جمله کودکانی با شرایط پزشکی زیر:
علائم و نشانههای آبسههای سطحی و عمقی عبارتند از:
در آبسههای سطحی، تورم دردناک پوست همراه با تغییر رنگ برای تشخیص کافیست؛ اما میتوان از سونوگرافی نیز کمک گرفت. آبسۀ سطحی اغلب به خودی خود باز شده و چرک آن خالی میشود. در مواردی نیز نیاز به مداخلۀ پزشک متخصص جراح اطفال دارد و معمولاً با درمان آنتیبیوتیکی و رعایت بهداشت تکرار نخواهد شد.
آبسۀ عمقی اغلب نیاز به مداخلۀ پزشک برای تخلیه دارد. در اکثر مواقع پس از تخلیه، عود مکرر دارد و در معاینه مسیر فیستول به سمت روده قابل رویت بوده یا با یک میله (پروب) قابل مشاهده است. برای اطمینان میتوان عکس با مادۀ حاجب فیستولگرام (فیستولگرافی) انجام داد و مسیر فیستول را مشخص نمود. سونوگرافی و MRI در تشخیص مسیر فیستول کمک کننده خواهد بود.
اگر فردی گمان کند به آبسۀ سطحی یا عمقی مبتلا است، باید به یک متخصص مراقبتهای بهداشتی مراجعه کند.هر دو نوع آبسه نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. با این حال، آبسۀ عمقی، به دلیل اینکه عفونی است، حساسیت بیشتری دارد و تأخیر در درمان ممکن است باعث وخیم شدن اوضاع و عوارض غیر قابل جبران شود. تشخیص همیشه آسان نیست و ممکن است متخصص بهداشت و درمان نیاز به انجام آزمایشات یا مشورت با متخصصان داشته باشد.
در صورت بروز هر یک از علائم زیر به اورژانس مراجعه کنید:
در نوع آبسۀ سطحی تخلیۀ آبسه، پانسمان مکرر، مصرف داروهای آنتیبیوتیک با تجویز پزشک و رعایت بهداشت، درمان اساسی به شمار میآید. در نوع دوم که آبسۀ عمقیست، تخلیۀ آبسه کافی نبوده و میبایست پس از فروکش نمودن حالت التهابی و در شرایط مناسب، بیمار تحت عمل جراحی فیستولومی با فیستولکتومی زیر بهوشی قرار گیرد تا از عود یا تکرار آبسه جلوگیری شود. لازم به ذکر است به تناسب نوع فیستول درمان جراحی نیز متفاوت خواهد بود.
نظرات کاربران