سلیاک در کودکان چیست؟

بیماری سلیاک در کودکان یک اختلال خود ایمنی است که در اثر عدم تحمل گلوتن ایجاد می‌شود. گلوتن نام پروتئین‌ موجود در گندم، جو و سایر غلات است.

در کودکان مبتلا به سلیاک، گلوتن به پرز داخل روده آسیب وارد می‌کند. در وقع زمانی که فرد این دسته از مواد غذایی را مصرف می‌کند، سیستم ایمنی فعال می‌شود و به سلول‌های روده حمله می‌کند.

این روند به سطح روده آسیب وارد می‌کند و بدن قادر به جذب مواد مغذی از جمله پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی نیست.

این بیماری علائم مختلفی را در هر فرد بسته به سن و سال او ایجاد می‌کند. به‌طور مثال ممکن است نوزادان آنطور که انتظار می‌رود، افزایش وزن و قد نداشته باشند.

امکان ایجاد علائمی مانند اسهال، نفخ و درد شکم، کاهش وزن و.. در کودکان بزرگتر وجود دارد.

بیماری سلیاک در کودکان چه علائمی دارد؟

اگر شما نوزاد یا کودک خردسال مبتلا به بیماری سلیاک دارید، به احتمال زیاد دچار مشکلات گوارشی است. علائم شایع در نوزادان و کودکان به شرح زیر است:

گاز معده
مدفوع زرد و بد بو
آسیب به مینای دندان
قد کوتاه
کم خونی
ایجاد مشکلاتی در رشد
کاهش وزن
اسهال مزمن و گاهی خونی
یبوست
استفراغ و درد شکم
خستگی
تحریک پذیری
علائم عصبی مانند اختلالات یادگیری، سردرد، عدم هماهنگی عضلات، تشنج و..

علاوه بر این ممکن است کودکان علائم سوء تغذیه را نیز داشته باشند. به صورتی که شکم آنها نفخ می‌کند، در حالی که ران لاغری و باسن کوچکی دارند.

نوجوانان مبتلا به بیماری سلیاک ممکن است تا زمانی که در موقعیت استرس‌زا قرار نداشته باشند متوجه این بیماری نشوند.

به‌طور کلی برخی از علائم یکسان در این دو دسته از گروه سنی از جمله اسهال، درد شکم، کاهش وزن و خستگی وجود دارد. نوجوانان ممکن است علائم دیگری همچون موارد زیر داشته باشند:

بلوغ دیررس
ایجاد مشکلاتی در رشد
افسردگی
خارش پوست
زخم دهان

علت بیماری سلیاک در کودکان چیست؟

ایجاد این بیماری علت مشخص و شناخته شده‌ای ندارد. سلیاک با سایر مشکلات از جمله دیابت در کودکان، اختلالات تیروئید و.. مرتبط است.

معمولا این بیماری در افرادی مشاهده می‌شود که سابقه خانوادگی داشته باشند. در واقع اگر کودکی در خانواده مبتلا به بیماری سلیاک باشد، خواهر و برادر، والدین، پدربزرگ و مادربزرگ نیز باید آزمایش شوند.

چرا که، ممکن است این افراد نیز دچار بیماری سلیاک باشند؛ اما، هیچ علامتی وجود نداشته باشد. اگر این بیماری طی مدت طولانی تشخیص داده نشود، منجر به مشکلات جدی خواهد شد.

بیماری سلیاک چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص این بیماری ابتدا با انجام آزمایش خون ساده شروع می‌شود که در آن سطح آنتی بادی‌های گلوتن و سایر پروتئین‌ها در پوشش روده اندازه‌گیری می‌شود.

در صورتی که سطح بالایی از آنتی بادی‌ها در آزمایش وجود داشته باشد، پزشک ممکن است انجام بیوپسی روده کوچک را به بیمار توصیه کند.

این نمونه‌گیری به روش آندوسکوپی برای بیمار انجام می‌گیرد، به این صورت که یک لوله بلند و نازک از طریق دهان و معده به داخل روده کوچک وارد می‌شود. معمولا این روش تشخیصی به روش بیهوشی عمومی برای بیماران انجام می‌گیرد.

بیماری سلیاک در کودکان چه درمانی دارد؟

در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد؛ اما، می‌توان با داشتن رژیم غذایی مناسب و همیشگی این بیماری را کنترل و درمان کرد.

زمانی که کودک مبتلا به سلیاک از مصرف گلوتن خودداری کند، روده کوچک او بهبود پیدا می‌کند و معمولا طی چند هفته احساس بهتری خواهد داشت.

همانطور که پیش از این گفتیم این دسته از کودکان هنگام وجود سلیاک و عدم کنترل این بیماری، قادر به جذب مواد مغذی نیستند.

به همین جهت جراح اطفال در طی زمانی که با رژیم غذایی این بیماری کنترل می‌شود، مصرف مکمل را طی چند هفته تا چند ماه توصیه می‌کند.

نحوه مدیریت بیماری سلیاک در کودکان

مقدار کمی از گلوتن در رژیم غذایی کودک شما می‌تواند به روده کوچک کودک آسیب وارد کند، حتی اگر کودک هیچ علائم و نشانه‌هایی ناشی از این بیماری نداشته باشد. از این رو رژیم غذایی بدون گلوتن بسیار مهم است.