تهران - میدان ونک خیابان صانعی پلاک 50 طبقه 4 واحد 14
  • تلفن تماس 88662603-(021)

  • آدرس ایمیل

ابهام جنسی چیست و چگونه درمان می‌شود؟!

ابهام جنسی

معمولا هنگام تولد تشخیص داده می‌شود که دستگاه تناسلی کودک مبهم است. مديريت جراحی كودكان تازه متولد شده با دستگاه تناسلي مبهم، همواره موضوع مشکلی بوده است، اگر کودک شما با دستگاه تناسلی مبهم به‌ دنیا بیاید، پزشک متخصص سریعا جویای علت اصلی این بیماری می‌شود، زیرا تنها در این صورت می‌تواند دربارۀ نحوۀ درمان و جنسیت کودک شما تصمیم‌گیری کند.

برای تصمیم‌گیری دربارۀ نحوۀ درمان و جنسیت کودک بهتر است یک تیم پزشکی، شرایط جسمانی کودک را تحت بررسی قرار دهند. تیم پزشکی بایستی دارای پزشکان رشته‌های مختلف از جمله، جراح متخصص کودکان، متخصص (اورولوژی کودکان، نوزادان و غدد درون‌ریز کودکان)، روانشناسان و متخصص زنان نیز باشد.

تیم پزشکی پس از تکمیل اطلاعاتشان دربارۀ تاریخچۀ پزشکی خانوادۀ کودک، معاینه‌ای فیزیکی برای بررسی بیضه‌ها و ارزیابی دستگاه تناسلی کودک شما انجام می‌دهد.

آشنایی با ابهام جنسی

ابهام جنسی، یکی بیماری نادر است که از زمان تولد در نوزادان قابل تشخیص است، این نوزادان هنگامی که متولد می‌شوند کاملا مشخص نیست که دختر یا پسر هستند. در واقع دستگاه تناسلی در این نوزادان به‌طور ناقص تشکیل شده است یا کودک از هر دو ویژگی دختر و پسر برخوردار است.

گاهی اوقات نیز ممکن است اندام‌های جنسی خارجی نسبت به اندام‌های داخلی جنسی مطابقت نداشته باشد، در این مواقع می‌توان گفت که نوزاد دچار ابهام جنسی است. مبهم بودن دستگاه تناسلی را نباید به‌عنوان یک بیماری در نظر گرفت، در واقع یک اختلالی است که در رشد جنسی نوزادان وجود دارد.

در این مواقع پزشکان با والدین در خصوص جنسیت این کودکانشان صحبت می‌کنند تا آنها از شرایط فعلی و نحوه درمان آگاه شوند.

علائم ابهام جنسی

پزشکان پس از تولد متوجه این ابهام جنسی در نوزادان می‌شوند، گاهی اوقات ممکن است به این اختلال قبل از تولد نوزاد مشکوک شوند. علائم این اختلال در هر فردی بسته به‌شدت آن متفاوت است که در ادامه هریک از موارد را برای شما ذکر خواهیم کرد.

نوزادانی که از نظر ژنتیکی دختر هستند (کروموزوم XX)، ممکن است با علائمی همچون موارد زیر متولد شوند:

  • کلیتوریس بزرگ که به آلت تناسلی مردان شباهت دارد.
  • لابیاهای بسته شده یا چین‌خورده که شباهت به بیضه مردان دارد.
  • وجود توده یا برآمدگی‌ که شبیه به بیضه است.

نوزادانی که از نظر ژنتیکی پسر هستند (دارای یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y) با علائمی همچون موراد زیر متولد می‌شوند:

  • مجرای ادرار در این نوزادان تا قسمت انتهایی ادامه ندارد و دچار انسداد هستند (هیپوسپادیاس).
  • آلت تناسلی کوچک غیرطبیعی یا مجرای ادراری باز شده نزدیک به انتهای اسکروتوم است.
  • یک یا دو بیضه در این نوزادان وجود ندارد.
  • وجود بیضه‌های نامتقارن یا بیضه‌های خالی که شبیه به لابیا به نظر می‌رسند.

چه عواملی منجر به ایجاد ابهام جنسی می‌شود؟

ناهنجاری‌های هورمونی که در دوران بارداری وجود دارد، موجب اختلال جنسی در این افراد می‌شود.

چگونگی شکل‌گیری اندام‌های جنسی در رحم

جنسیت ژنتیکی بر اساس کروموزوم‌های جنسی در زمان بارداری ایجاد می‌شود، مادر دارای دو کروموزوم X است، اسپرم پدر نیز دارای دو کروموزوم X و Y است. در واقع جنسیت نوزاد به این بستگی دارد که کدام کروموزم پدر را به ارث ببرد.

اگر کروموزوم X  از پدر گرفته شود، جنسیت جنین دختر و اگر کروموزم Y از پدر گرفته شود، جنسیت جنین پسر است. سپس بر اساس کروموزومی که دریافت می‌شود، اندام‌های جنسی شکل می‌گیرد. در صورتی که ناهنجاری کروموزومی وجود داشته باشد، منجر به ابهام یا پیچیدگی جنسی خواهد شد.

چگونه دستگاه تناسلی مبهم می‌شود

زمانی که در مراحل تعیین‌ جنسیت جنین اختلالی وجود داشته باشد، منجر به عدم تطابق بین ظاهر اندام جنسی و اندام‌های داخلی خواهد شد.

  • کمبود هورمون‌های مردانه در جنین با کروموزوم مردانه می‌تواند منجر به اختلال دستگاه تناسلی شود. همچنین جنینی با کروموزوم زنانه در معرض هورمون‌های مردانه قرار گیرد، دچار چنین اختلالی می‌شود.
  • جهش در ژن‌ها از موارد دیگری است که می‌تواند در اختلال جنسی نقش مهمی داشته باشد.
  • ناهنجاری‌هایی که در کروموزوم وجود دارد، به‌عنوان مثال کمبود کروموزوم یا کروموزوم اضافی منجر به ایجاد چنین مشکلاتی می‌شود.
  • گاهی اوقات نمی‌توان علت دقیق ایجاد چنین مشکلی را تشخیص داد.

علل احتمالی در ابهام جنسی خانم‌ها (کروموزوم XX)

  • هایپرپلازی مادرزادی آدرنال

در این مورد غدد فوق کلیوی با ترشح هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) اضافی، موجب چنین اختلالی می‌شود.

  • قرار گرفتن در معرض هورمون‌های مردانه قبل از تولد

هنگامی که مادر داروهایی حاوی هورمون‌های مردانه مصرف می‌کند، باعث تحریک هورمون‌های مردانه در مادر خواهد شد که در این مواقع می‌تواند منجر به رشد دستگاه تناسلی در جنین با ژنتیک دختر شود.

  • وجود تومور

اگر تومور در مادر وجود داشته باشد، منجر به تولید هورمون‌های مردانه می‌شود.

علل احتمالی در ابهام جنسی آقایان (کروموزوم XY)

  • ناهنجاری یا اختلال در رشد بیضه

این مشکل به‌دلیل ناهنجاری‌های ژنتیکی رخ می‌دهد.

  • عدم واکنش به آندروژن

در این مواقع قسمت‌های دستگاه تناسلی مردانه که در حال رشد هستند، به هورمون‌های تولید شده مردانه پاسخی نمی‌دهد.

  • ناهنجاری در بیضه یا تستوسترون

ناهنجاری‌های متفاوتی، ممکن است در فعالیت بیضه خللی وارد کند. این ناهنجاری می‌تواند مربوط به ساختار بیضه یا مشکل در تولید هورمون مردانه به گیرنده‌های سلولی باشد.

  • کمبود آنزیم ۵a-reductase

این نقص یا کمبود آنزیم می‌تواند در تولید هورمون مردانه خلل وارد کند.

عوامل خطرساز در ایجاد ابهام جنسی

سابقه خانوادگی یکی از موارد مهمی‌ست که می‌تواند در ایجاد چنین مشکلی در افراد نقش داشته باشد؛ چراکه بسیاری از اختلالات جنسی مربوط به ناهنجاری‌های ژنتیکی است که می‌تواند افراد دیگر را هنگام تولد درگیر کند. عوامل خطرساز که مربوط به سابقه خانوادگی است، شامل موارد زیر می‌شود:

  • مرگ‌های غیر قابل توضیح یا بی‌دلیل در اوایل تولد نوزادان
  • ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی
  • رشد غیرطبیعی در زمان بلوغ
  • ناباروری، قاعدگی نامنظم و موهای زائد در صورت
  • هایپرپلازی مادرزادی آدرنال

آزمایشاتی که تیم پزشکی پس از تولد برای کودک انجام می‌دهند، عبارتند از:

  • آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون
  • آزمایش خون برای تجزیه و تحلیل کروموزوم‌ها و تعیین جنسیت ژنتیکی (XX یا XY) یا آزمایش اختلالات تک ژن
  • سونوگرافی لگن و شکم برای بررسی بیضه‌های ناخواسته، رحم یا مهبل
  • مطالعات پرتونگاری با استفاده از یک رنگ کنتراست برای روشن شدن آناتومی

در موارد خاص، ممکن است برای جمع‌آوری نمونۀ بافت اندام تولیدمثل نوزاد، جراحی هم لازم باشد.

ابهام جنسی

ابهام جنسی به دو دستۀ مختلف تقسیم می‌شود:

ابهام جنسی نوع ۱

ظاهر دستگاه تناسلی این بیماران همانند پسر است و دارای کوروموزوم ۶۴XX بوده که دارای رحم هستند، حتی دستگاه تناسلی چنین بیمارانی از داخل کاملاَ دخترانه، اما ظاهر پسرانه ناقص دارند. در چنین بیمارانی بیضه‌ها لمس نمی‌شوند. در واقع آنها بیضه ندارند و زیر آلت سوراخی وجود دارد؛ به این گروه «هرمافرودیسم کاذب دخترانه» گفته می‌شود. در چنین مواردی بهتر است فرد عمل شده و جنسیت بیمار مشخص شود.

برای عمل چنین بیمارانی و تبدیل کردن آنها به دختر، چند عمل جراحی توسط جراح اطفال مورد نیاز است که در ابتدا آلت را به کلیتوریس تبدیل کرده و سپس از پوست آلت لابیامینور درست می‌کنیم. سوراخی که در زیر آلت وجود دارد در حقیقت برای دو کانال مشترک به هم چسبیده است؛ که یکی مجرای ادرار و دومی واژن است.

در مرحلۀ دوم مجرای ادرار و واژن را از هم جدا می‌کنیم و بیمار کاملاَ دختر شده و حتی قدرت باروری پیدا می‌کند. علت چنین آلتی در بیماران ابهام جنسی که از دوران جنینی هم شروع می‌شود، هیپرپلازی غدۀ فوق کلیوی است که سلول‌های آنها افزایش پیدا کرده و هورمون مردانه ترشح می‌کنند، به همین دلیل اکثر بیماران برای همیشه باید دارو مصرف کنند.

لذا برای از بین بردن هورمون‌های مردانه بیماران باید از داروی هیدروکورتزون مصرف کنند و به دلیل داشتن تخمدان فعال، هورمون زنانگی آنها هم فعال شده و کاملاَ دختر می‌شوند.

ابهام جنسی

ابهام جنسی نوع ۲

نوع ۲ برعکس نوع اول است. نوزاد که از لحاظ ژنتیکی پسر بوده و دارای کوروموزوم‌های ۶۴XY می‌باشد، دستگاه تناسلی ظاهری دخترانه دارد و در شکم به جای رحم و تخمدان حاوی بیضه‌ها می‌باشد. به این گروه «هرمافرودیسم کاذب پسرانه» گفته می‌شود.

به ناچار این بیماران به دختر تبدیل گشته و بیضه‌ها برداشته می‌شوند. این افراد به دلیل فقدان مجرای تناسلی (واژن)، از روده برای آنها واژن ساخته می‌شود و با تجویز هورمون استروژن سینۀ آنان بزرگ می‌شود. در نتیجه امکان ازدواج نیز برای آنها فراهم می‌گردد؛ اما نابارور هستند.

نوع دیگری هم از این گروه وجود دارد که ظاهر به صورت هیپوسپادیاس (دهانۀ مجرای آلت از زیر آلت باز می‌شود) و آلت حالت انحنای شدید به سمت پایین دارد و به علت عدم نزول بیضه‌ها، کیسه بیضه‌ها خالی است. درمان این نوع از هرمافرودیسم کاذب پسرانه اصلاح انحنای آلت تکمیل مجرای ادرار و پایین آوردن بیضه‌ها به داخل کیسه می‌باشد که در این‌ صورت می‌توانند با جنسیت واقعی خودشان پسرانه زندگی را ادامه دهند.

مطالب مرتبط

نظرات کاربران